Je kent het vast. Je stapt ’s ochtends de afdeling op en voelt het meteen: er hangt iets in de lucht. Die onzichtbare spanning die je niet kunt pakken, maar die wel alles beïnvloedt. De sfeer is om te snijden, maar niemand zegt hardop wat er speelt.
Na jaren begeleiden van zorgteams zien we steeds dezelfde saboteurs opduiken. Ze sluipen binnen als je het druk hebt (en wanneer heb je het nÃet druk in de zorg?) en kruipen onder je huid. Het goede nieuws? Als je ze herkent, kun je er wat aan doen.
Saboteur 1: De Wandelgang-whatsapper
Die groepsapp waar de helft van je team in zit. Waar gefrustreerde berichten voorbijkomen over roosters, over collega’s die ‘altijd’ te laat komen of over dat ene besluit van hogerhand.
Hoe herken je het?
- Collega’s kijken elkaar veelbetekenend aan tijdens overleggen.
- Je hoort zinnen als ‘Ja, maar dat zeg ik niet waar zij bij is’.
- Er ontstaan kampen: de vroege-dienst-app versus de late-dienst-app.
- Besluiten worden achteraf onderuit gehaald (‘Hadden we niet afgesproken dat…’).
Directe actie: De irritaties moeten bespreekbaar worden in je teamoverleg. Maak tijd voor een ‘irritatie-rondje’ waarbij iedereen 1 minuut krijgt om te zeggen wat dwars zit. Geen discussie, alleen uitspreken. Je zult zien: wat in de app escaleert, wordt in het echt vaak genuanceerder. Let op: in de praktijk kost dit best veel moeite en lukt het niet zomaar. Daar helpen we graag bij – houd er rekening mee dat dit niet van de ene op de andere dag verandert.
Saboteur 2: De Alles-was-vroeger-beter-brigade
Deze saboteur is een sluipmoordenaar. Het begint onschuldig met ‘Vroeger hadden we tenminste…’ en eindigt met een team dat vastzit in cynisme. Nieuwe ideeën? ‘Hebben we al geprobeerd.’ Verbetering mogelijk? ‘Geloof je het zelf?’ Oftewel een ‘structurele verhalenverteller’: iemand die niets presteert, maar teert op de verhalen van 10 jaar geleden.
Hoe herken je het?
- Elk voorstel wordt beantwoord met een zucht.
- Nieuwe collega’s worden ‘gewaarschuwd’ tijdens hun inwerkperiode.
- De koffiekamer is een zwartgallig cabaret.
- Positieve ontwikkelingen worden weggewuifd (‘Wacht maar tot…’).
Directe actie: Introduceer de ‘+1 regel’. Voor elke klacht of kritiek moet iemand één ding noemen dat wél goed gaat of één klein voorstel doen. Sounds simpel? Dat is het ook. En het werkt.
Saboteur 3: De Onzichtbare-werkdruk-olifant
Deze is de gevaarlijkste omdat iedereen doet alsof-ie er niet is. Iedereen loopt op z’n tandvlees, maar niemand zegt het hardop. Want ja, ‘zo gaat dat nu eenmaal in de zorg’ en ‘de bewoners gaan voor’.
Hoe herken je het?
- Korte lontjes om niks (‘Wie heeft mÃjn beker gebruikt?!’)
- Ziekte-meldingen stijgen, vooral op maandag en vrijdag
- Pauzes worden overgeslagen of doorgewerkt
- Die ene collega die altijd vrolijk was, is stil geworden
Directe actie: Start elk teamoverleg met een werkdruk-thermometer. Iedereen geeft een cijfer van 1-10. Geen uitleg nodig. Bij een gemiddelde boven de 7: prioriteiten stellen. Wat laten we deze week bewust liggen? Ja, dat mag.
De oplossing zit in kleine stappen
Het mooie is: je hoeft niet alles tegelijk aan te pakken. Kies één saboteur die jij herkent in jouw team. Begin daar. Kleine acties, grote impact. Want een positief teamklimaat bouw je niet in één dag, maar je kunt het wel in één dag beginnen te veranderen.
Wil je deze patronen doorbreken? Plan een vrijblijvend gesprek met een van onze teamcoaches. Geen verkooppraatje, gewoon sparren over jouw situatie.