Zelforganiserende teams kunnen enorm bijdragen aan de samenwerking, werkplezier, kwaliteit van het werk en de te behalen resultaten. Tenminste, dat is onze ervaring. Maar het vraagt wel tijd en aandacht om naar deze manier van werken toe te groeien. Maak je als bedrijf de keuze voor zelforganiserende teams, dan betekent dat een verandering in denken en gedrag van zowel medewerkers als leidinggevenden.
Waar moet je op letten bij zelforganiserende teams?
Vaak wordt zelforganisatie ingezet als kostenbesparing; een handige manier om een managerslaag op te heffen. Het is gebleken dat dat niet werkt. Zelforganisatie is kiezen voor een werkmoraal, van het geven van ruimte en nemen van verantwoordelijkheid. Van fouten mogen maken en ervan leren. Van zelfreflectie en feedback. Van erkennen van wederzijdse afhankelijkheid. Dit is een continu en oneindig proces: de groei naar zelforganisatie heeft geen einddatum. Het is een prachtige vorm van samenwerken, waarin mensen, teams en organisaties tot bloei komen. Belangrijk blijft om verwachtingen te blijven afstemmen.
Weerstand
Neem bijvoorbeeld het proces van zelforganiserende teams bij een zorginstelling. Mensen die werken in de zorg hebben vooral talenten en drijfveren die hierbij aansluiten, zoals de behoefte anderen te willen helpen, inlevingsvermogen en compassie. De menselijke norm overheerst. Als van de teams waarin deze mensen met elkaar samenwerken, wordt verwacht dat zij ook verantwoordelijk worden voor formatie, planning, kwaliteit en financieel resultaat kan dat veel weerstand oproepen.
Van zorg naar zakelijk
Is er daarentegen de verwachting dat deze teams zelf het beste weten wat zij in hun situatie nodig hebben en worden ze daarin ondersteund door manager en facilitaire diensten, dan ontstaat er een model van samen sturen. Verwachtingen worden over en weer afgestemd. En er is ruimte om deze verwachtingen ook continu bij te stellen. In deze cultuur van samenwerken worden vanzelf ook andere taken dan de primaire taken opgepakt door de teams. Er ontstaat groei, van zorg naar meer zakelijkheid.
Verschillen tussen teams
Zelforganisatie is een continu proces, het is een ‘way of working’. Dat betekent ook continu aandacht voor de talenten en kwaliteiten van medewerkers en van teams. Net zoals er (grote) verschillen tussen medewerkers bestaan, bestaan er ook verschillen tussen teams. Niet onbelangrijk, zo kunnen teams groeien in hun eigen uniekheid.
Succesvolle zelforganisatie
Wanneer is zelforganisatie geslaagd? Daar zijn de meningen vaak over verdeeld. Dat komt doordat men een bepaald beeld heeft aan welke kenmerken een team dient te voldoen. En dat is nou net het mooie van zelforganisatie. Er bestaat niet één meetlat voor alle teams. Elk team draagt op eigen wijze bij aan de organisatie en dat is zeer waardevol.
Zin in zelforganisatie?
Graag sluiten wij bij de teams aan om ze in ontwikkeling te brengen en naar een volgende fase te begeleiden. En we dragen graag ons steentje bij om op overkoepelend niveau binnen de organisatie het beleid in zelforganisatie vorm te geven. Daarbij begeleiden we niet alleen de teams maar ook de leidinggevende in zijn of haar rol. Wil jij leren van onze ervaring met zelforganisatie? Download dan hier onze ‘7 lessons learned’! Zin in zelforganisatie? Neem contact met ons op!
Henk Minnen
Coach en teamcoach bij Triple Balance
Gespecialiseerd in teamontwikkeling in de zorg.